۱۳۸۸ مهر ۲۱, سه‌شنبه

گولوستان شعری (شعر گولوستان از شاعر آذربایجانی مرحوم وهاب بختیارزاده)


آذربايجانين بيرليگي و ايستيقلاليتي

اوغروندا چارپيشان ستار خان،

شئيخ محمد خياباني

و پيشوري نين عزيز خاطيره سينه

----------------------------------


ايپک يايليغييلا او، آستا-آستا
سيليب عئينگيني گؤزونه تاخدي.
اَييليب ياواشجا ماسانين اوسته
بير مؤهوره باخدي، بير قولا باخدي.
کاغيذا هوسله او دا قول آتدي،
دوداغي آلتيندان گولومسيه رَک.
بير قلم اَسیرليک هيجران ياراتدي،
بير خالقي يارييا بؤلدو قيلينج تک.
اؤز سيوري اوجويلا بو لعلک قلم
دلدي سينه سيني آذربايجانين.
باشيني قالديردي،
آنجاق دم به دم
کسديلر سسيني آذربايجانين.
او گولدو کاغيذا قول چَکن زامان،
قييدي اورکلرين هيجران سسينه.
او گولدو حاق اوچون دايم چارپيشان
بير خالقين تاريخي فاجيعه سينه.
اَيلشيب کناردا توپساققال آغا،
هردن موترجيمه سواللار وئرير.
چئوريلير گاه سولا، باخير گاه ساغا،
باشيني يئلله ديب تسبئح چئويرير.
قويولان شرط لره راضيييق دئيه،
طرفلر قول چکدي مواهيده يه...
طرفلر کيم ايدي؟ هر ايکيسي ياد!
يادلارمي ائده جک بو خالقا ايمداد؟!
قوي قالخسين آياغا روحو تومريسين،
بابکين قيلينجي پارلاسين يئنه.
اونلار بو شرطلره سؤزونو دئسين،
زنجيري کيم ووردو شير بيلگينه؟
هاني بو ائللرين مرد اوغوللاري؟
آچين بره لري، آچين يوللاري.
بس هاني بو عصرين اؤز کوروغلوسو-
قيلينج کوروغلوسو، سؤز کوروغلوسو؟
بابالارين شاني، شرفي، البت،
بيزه امانتدير، بؤيوک امانت...
يوخمو قانيميزدا خالقين غئيرتي؟
بئله ساخلايارلار بس امانتي؟
قوي ايلديريم چاخسين، تيتره سين جاهان!
اورکلر غضبدن
جوشسون، پارتلاسين.
دايم حاق يولوندا قيلينج قالديران
ايگيد بابالارين گؤرو چاتلاسين.
قوي اَيسين باشيني ووقارلي داغلار،
ماته مي باشلاندي بؤيوک بير ائلين.
مرثيه سؤيله سين آخار بولاقلار،
عاغيلار چاغيرسين بو گون قيز، گلين!..
طرفلر ساکيتدير، غضبلي دئييل،
محو اولان قوي اولسون، اونلارا نه وار.
ايمضالار آتيلير بير-بير، ائله بيل،
سئوگي مکتوبونا قول چکير اونلار.
آتيب ايمضاسيني هر کس واراغا،
اَيلشير ساکيتجه کئچيب يئرينه.
عئينکلي جنابلا، تسبئحلي آغا،
قالخيب اَل ده وئرير بيري-بيرينه.
اونلارين بيرلشن بو اللريله
آيريلير ايکييه بير ائل، بير وطن.
آخيديب گؤزوندن ياش گيله-گيله،
بو دهشتلي حالا نه دئيير وطن؟
بير دئين اولمادي، دورون آغالار!
آخي، بو اؤلکه نين اؤز صاحيبي وار.
سيز نه يازيرسينيز باياقدان بري،-
بس هاني بو يوردون اؤز صاحيبلري؟
بس هاني حقيقت، بس هاني قانون؟
قوجادير بو يوردون تاريخي، ياشي.
بس هاني کؤکسونه سرحد قويدوغون،
بير واحيد اؤلکه نين ايکي قارداشي؟
گؤرک بو هيجرانا، بو موصيبته،
اونلارين سؤزو نه، غرضي ندير؟
بو خالق ازل گوندن دوشوب ظيلته،
اؤز دوغما يوردوندا يوخسا کؤله دير؟
نئجه آييردينيز ديرناغي اَتدن-
اورگي بدندن، جاني جسددن؟
آخي، کيم بو حاقي وئرميشدير سيزه،
سيزي کيم چاغيرميش وطنيميزه؟
نئچه واخت سنگرده هئي اولاشديلار،
گولوستان کندينده سؤودالاشديلار.
بير اؤلکه ايکييه
آيريلسين دئيه!..
گؤي ده گورولداميش دئييرلر او گون،
چؤللري، دوزلري بولودلار سارميش.
او گؤي گورولتوسو اولو بابکين روحويموش،
هؤنکوروب فرياد قوپارميش.
گولوستان کندي نين گول-چيچکلري
بير گونون ايچينده سولدو-سارالدي.
" گولوستان " باغلاندي، او گوندن بري،
بو کندين آلنيندا بير لکه قالدي.
باغري کؤز-کؤز اولدو " يانيق کَرَمين "
تئللر اينيلده دي، ياندي، نه ياندي.
آشيغين سازيندا داها بير حزين،
داها بير يانيقلي پرده ياراندي.
همين گون اؤلکه ني آپاردي سئل، سو،
توتولدو چؤهره سي گونون، آيين دا.
قوجا نباتي نين عشقي، آرزوسو،
او گون باتماديمي آرپا چاييندا؟
آغلاييب داغلاردان اَسَن کولکلر،
بو مشوم خبري عالمه يايدي.
سانکي ديله گلدي گوللر، چيچکلر:
" بو ايشه قول قويان قوللار سينايدي " .
آرازين سولاري غضبلي، داشقين،
شيرين نغمه لري آهدير، هارايدير.
وطن قوشا بنزر، قانادلاري نين
بيري بو تايديرسا، بيري او تايدير.
قوش ايکي قانادلا اوچار، يوکسه لر،
من نئجه يوکسه ليم تک قاناديملا؟
اورکلر بو درددن توغيانا گلَر،
آخار گؤزوموزدن ياش داملا-داملا.
جنابلار، بير آنليق دوشوندونوزمو؟
وئرديگينيز حؤکمون آغيرليغيني؟
بو حؤکمون دهشتي الليمي، يوزمو؟
بيز نئجه گؤتورک بو گؤز داغيني؟..
باشي کسيلنده بو مغرور ائلين
قلبين آغريسيني هيسس ائتدينيزمي -
قوجا فوضولي نين، ايگيد بابکين
اعتيراض سسيني ائشيتدينيزمي؟
جنابلار، بير دامجي مورککبله سيز
دوشونون، نه لره قول چکميشسينيز؟
بير دامجي مورککب، بير وطنداشي
قانينا بولاييب ايکييه بؤلدو.
بير دامجي مورککب اولوب گؤز ياشي
ايللرله گؤزلردن آخدي، تؤکولدو.
مين لکه ووردولار شرفيميزه
وئرديک، صاحيبيميز يئنه " وئر " - دئدي.
لاپ ياخشي ائله ييب دوغرودان، بيزه
بيري " باران " - دئدي، بيري " خر " - دئدي.
بيزي هم يئديلر، هم ده مينديلر،
آما داليميزجا گيلئيلنديلر.
حؤکمو گؤر نه قدر بؤيوکموش آنين
مؤهور ده باسديلار واراغا تکرار.
يوخ، واراغين دئييل، آذربايجانين
کؤکسونه داغ بويدا داغ باسدي اونلار.
ايمضالي، مؤهورلو ائي جانسيز واراق،
نه قدر بؤيوکموش قوووتين، گوجون.
ایل لر بويونجا ووروشدوق، آنجاق
سارسيدا بيلمه ديک حؤکمونو بير گون.
ائي کاغيذ پارچاسي، اول هئچ ايکن،
يازيليب، قوللانيب يوخدان وار اولدون.
بؤيوک بير ميلتين باشيني کسن،
قولونو باغلايان حؤکمدار اولدون.
بير ائلي ايکييه پارالادين سن
اؤزون کاغيذ ايکن پارالانمادين.
کؤکسونه يازيلان قلب آتشيندن،
نييه آليچمادين، نييه يانمادين؟
آراز سرحد اولدو، اسدي کولکلر،
سولار ياتاغيندا قالخدي، کؤپوردو.
اوستو داما-داما تاختا ديرکلر،
چايين کناريندا صف چکيب دوردو.
سولار، سيزدن تميز نه وار دونيادا؟
لکه دن خاليدير آخي قلبينيز.
باغرينيز آليشيب نييه يانمادي
بو چيرکين عمله قول قوياندا سيز؟
ائي آراز، سپيرسن گؤز ياشي سن ده،
کئچديکجه اوستوندن چؤلون، چمه نين.
سني آرزولارا سد ائيله ينده،
نييه قورومادي سولارين سنين؟
دايانيب آرازين بو تاييندا من
" جان قارداش " دئييرم، او دا " جان " دئيير.
ائي زامان، سورغوما جاواب وئر، ندن
سسيم يئتن يئره، اليم يئتمه يير؟..
قاريشيب گؤزومده، قاريشيب عالم
درد-دردي دوغرايير، غم-غمدن کئچير.
آرازين اوستوندن کئچه بيلميرم،
آراز درديم اولوب سينمدن کئچير.
تاختا ديرکلري تورپاغا دئييل،
قويدولار فوضولي ديواني اوسته.
يارييا بؤلوندو يوز، يوز اللي ايل
گرايلي، باياتي، موغام، شيکسته.
دمير چپرلري عشقيم، ديلگيم،
تاريخيم، عنعنه م اوسته قويدولار.
يارييا بؤلوندو جانيم، اورگيم،
يارييا بؤلوندو آرازدا سولار.
تاختا ديرکلري قويدولار آخ، آخ!
قلبيمين، روحومون، ديليمين اوسته.
بيز گولدوک، آغلاديق، يئنه ده آنجاق
بير سازين، بير تئلين، بير سيمين اوسته.
اورکدن اوره يه کؤرپو؟ بير دايان!
درديميز دينيرسه، بير سازين اوسته
شهرييار يارالي ميصراعلاريندان
کؤرپو سالماديمي آرازين اوسته؟!
بو تايدان او تايا آخيشدي سئل تک
گؤزه گؤرونمه يهن کؤنول تئللري.
بو سئلين اؤنونو نه چاي، نه ديرک
کسه بيلمه ميشدير يوز ايلدن بري.
آغالار بيلمه دي بيردير بو تورپاق
تبريز ده، باکي دا آذربايجاندير.
بير ائلين روحونو، ديليني آنجاق
کاغيذلار اوستونده بؤلمک آساندير.
بؤل، کاغيذ اوستونده، بؤل، گئجه-گوندوز،
تورپاغين اوستونه ديرکلر ده دوز،
گوجونو، عزميني تؤک ده مئيدانا،
قوشوندان، سيلاهدان سد چک هر يانا.
تورپاغي ايکييه بؤلرسن، آنجاق
چتيندير بدني جاندان آييرماق!
آييرماق کيمسه يه گلمه سين آسان
بير خالقين بير اولان دردي-سريني.
او تايدان بو تايا مصطفی پايان
اوخويور واحيدين قزللريني.
دولاندي زمانه، دؤندو قرينه،
شاعيرلر اود تؤکدو يئنه ديليندن.
وورغونون او حسرت نغمه لرينه
شهريار سس وئردي تبريز ائليندن:
" حیيدر بابا، گؤيلر قارا دوماندي،
گونلريميز بير-بيريندن ياماندي.
بير-بيريندن آيريلمايين، آماندير،
ياخشيليغي اليميزدن آلديلار،
ياخشي بيزي يامان گونه سالديلار.
بير اوچايديم بو چيرپينان يئلينن،
قوووشايديم داغدان آشان سئلينن،
آغلاشايديم اوزاق دوشن ائلينن.
بير گؤريديم آيريليغي کيم سالدي،
اؤلکه ميزده کيم قيريلدي، کيم قالدي " .


1959

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر